Dieta wegetariańska to sposób odżywiania, w którym eliminuje się z jedzenia mięsa, ryb i pozostałych produktów odzwierzęcych. Elementarnym składnikiem jadłospisu są produkty pochodzenia roślinnego czyli: warzywa, owoce, zboża, orzechy, rośliny strączkowe. W niektórych odmianach może to być jaja i produkty mleczne. W ostatnim czasie niejadanie mięsa stało się nadzwyczaj lubianym stylem życia, chociaż w państwach Bliskiego Wschodu i Indiach dieta jarska króluje od dawna. Sam wegetarianizm nie jest stylem jednorodnym, występuje w nim wiele wersji i przeróżnych sposobów żywienia spowodowanych różnymi przesłankami, wśród których można wymienić: przekonania światopoglądowe, warunki środowiskowe, powody zdrowotne, religijne, kulturowe, czy ekonomiczne. W związku z tym należy również mówić o odmiennych efektach, brakach czy też korzyściach związanych z wegetarianizmem. W tym artykule prezentujemy wiedzę na temat wegetarianizmu oraz przedstawiamy jego zalety i mankamenty.
Różnorodne typy diety wegetariańskiej
Wyróżnia się kilka podstawowych typów wegetarianizmu, które różnią się między sobą tym, które artykuły odzwierzęce są dopuszczalne w diecie. Każdy z tych typów wegetarianizmu może być rozmaicie realizowany, zaś w rzeczywistości granice między nimi mogą być elastyczne. Jednakże przyjmuje się następującą klasyfikację:
Wegetarianizm ovo - spożywanie jaj, ale bez mięsa i mleka,
Wegetarianizm lacto - jedzenie mleka i jego przetworów, ale oprócz mięsa i jaj,
Wegetarianizm ovo-lacto - jedzenie jaj i mleka lecz z wyjątkiem mięsa,
Weganizm - wyeliminowanie wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. mięsa, jaj, mleka i jego przetworów, a także miodu i innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganizm może przyjąć dwie odmiany: frutarianizmu - diety opartej głównie na owocach lub witarianizmu - diety, na którą składają się wyłącznie surowe warzywa i owoce,
Flexitarianizm - dieta polegająca na wyborze roślinnych posiłków jednakże bez całkowitej eliminacji mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego.
Pescowegatarianizm - dieta bogata w ryby i owoce morza ale z wyłączeniem produktów z zawartością mięsa.
Po co stosować dietę wegetariańską?
Właściwy jadłospis wegetariański musi odznaczać się różnorodnością i dopasowaniem do konkretnych cech, w odniesieniu do wieku, płci, aktywności fizycznej i kondycji zdrowia. Istnieją wszak osoby o osobliwych potrzebach żywieniowych np. dzieci, kobiety w ciąży, sportowcy, osoby pracujące fizycznie. Ogólnie sprawy ewentualnych minusów diety wegetariańskiej wypływają z niedoborów składników odżywczych. By ustrzec się przed niedoborem, istotne jest, żeby uwzględnić wielorakie źródła białka roślinnego, takie jak rośliny strączkowe, orzechy i zboża. Ci, którzy rezygnują z jedzenia produktów pochodzenia zwierzęcego, muszą zapewniać odpowiednią ilość składników odżywczych, takich jak witamina B12, kwasy tłuszczowe omega-3, wapń i żelazo. Porządnie ułożona dieta wegetariańska może sprzyjać zdrowiu i wesprzeć w efektywnym podtrzymaniu prawidłowej kondycji a także znacznie obniżyć niebezpieczeństwo chorób układu krążenia, nowotworów oraz cukrzycy. Znaczące jest jednakże, żeby omówić swoją dietę wegetariańską z dietetykiem lub lekarzem. Nie wypada także zaniedbywać badań kontrolnych.
